Welkom bij het jaarverslag van Bibliocenter 2024

Het jaarverslag van 2024 is ook dit jaar weer digitaal. Het is niet alleen praktisch, duurzamer en overzichtelijker, maar ook altijd beschikbaar en gemakkelijk terug te vinden op onze website.

In het jaarverslag presenteren we en delen we graag wat we afgelopen jaar samen bereikt hebben. Voor het actuele aanbod verwijzen we naar de website. 

Op de homepagina van dit verslag staan de overkoepelende onderwerpen als Leren, Lezen, Informeren, Ontmoeting en Kunst & Cultuur. Bovendien tref je een overzicht van alle feiten en cijfers over 2024 en enkele uitgelichte activiteiten per gemeente.

Beste lezer,

Afgelopen jaar was zeker een dynamisch jaar voor Bibliocenter. We kijken terug op een mooi jaar waarin onze organisatie opnieuw flink is gegroeid. Niet alleen meer collega’s en vrijwilligers zijn bij de bibliotheek betrokken, ook de bezoekersaantallen, ledenaantallen en gebruikers zijn in 2024 weer
gestegen. Steeds meer mensen en organisaties weten de weg naar de bibliotheek te vinden. Er was afgelopen jaar dan ook veel te doen bij Bibliocenter. Niet alleen binnen de muren van onze bibliotheken maar ook daarbuiten ontwikkelen we ons steeds verder als een toegankelijke en gedreven partner, die bijdraagt aan het ontwikkelen van basisvaardigheden
en persoonlijke groei voor alle inwoners van onze gemeenten.

Met dit jaarverslag laten we zien hoe we in 2024 invulling hebben gegeven aan de drie belangrijke maatschappelijke hoofdthema's zoals we die hebben aangemerkt in het meerjarenbeleidsplan. Het bevorderen van een geletterde samenleving, inwoners ondersteunen bij een leven lang leren en bijdragen aan ieders mogelijkheid om mee te doen in de digitale samenleving. De thema’s waaraan wij werken zijn actueler dan ooit. Zo beginnen te veel kinderen met een achterstand op school, verlaten te veel leerlingen de school laaggeletterd en vinden te veel mensen het moeilijk om aan te sluiten bij de digitale wereld. Bovendien is er nog altijd veel eenzaamheid. Op al deze vlakken leveren we een bijdrage maar dat doen we niet alleen. Daarvoor werken wij samen met een grote verscheidenheid aan partners. Zo werkten we met onze onderwijspartners aan leesplezier en taalontwikkeling, waren onze BoekStartcoaches op de consultatiebureaus aan de slag en werd er in onze bibliotheken meer geprogrammeerd dan ooit tevoren. Met elkaar zorgen we ervoor dat de Bibliotheek de plek is voor inspiratie en educatie, voor iedereen die wil blijven leren en groeien.

Onze samenwerking met het onderwijs wordt steeds hechter via de Bibliotheken op school. Ook de samenwerking met andere culturele en maatschappelijke organisaties in onze gemeenten zie je steeds meer vorm krijgen. Het Culturele Lint, Same Ein, ons Digi-Taalhuis en de diverse Taalakkoorden zijn hier goede voorbeelden van.

Er zijn diverse aanvragen binnengekomen voor nieuwe cursussen, zoals Digisterker voor specifieke groepen, cursussen Klik & Tik én smartphonecursussen. We hadden het afgelopen jaar, naast onze trouwe leden, een enorme groei van bezoekers en deelnemers aan onze projecten en activiteiten. Er zijn diverse activiteiten georganiseerd op sociaal en cultureel vlak waar iedereen aan mee kan doen. De bieb is steeds meer van en voor iedereen. Denk bijvoorbeeld aan de deelnemers aan de Taalcafés die niet alleen Nederlands leren spreken, maar daar ook nieuwe vriendschappen sluiten.

We ontwikkelen speciale activiteiten voor kinderen, jongeren en volwassenen waarbij leesbevordering en het bevorderen van basisvaardigheden ons belangrijkste doel is. Samen met alle collega’s, vrijwilligers, partners en inwoners van Leudal, Maasgouw, Nederweert en Weert bereikten we resultaten waar we met trots op terugkijken.

In dit jaarverslag nemen we je met plezier mee in ons dagelijks werk en belichten we de leukste activiteiten bij Bibliocenter uit 2024.

Ik wens je veel leesplezier!

Ad Kuijpers, Directeur-bestuurder 

Maatregelen voor betere en toegankelijke bibliotheken 
Het kabinet zet zich in om in elke gemeente een volwaardige openbare bibliotheek te realiseren. Hiervoor krijgen gemeenten extra financiële ondersteuning, en vanaf 2026 wordt het hebben van een bibliotheek een wettelijke taak, ook wel zorgplicht genoemd. 
 
Een bibliotheek voor iedereen 
Bezuinigingen in de afgelopen jaren hebben ervoor gezorgd dat veel inwoners steeds verder moeten reizen om een bibliotheek te bezoeken. In sommige gemeenten ontbreekt een volwaardige bibliotheek en zijn er alleen afhaalpunten. Daarnaast kampen veel bibliotheken met een tekort aan ruimte, personeel of materialen zoals boeken, tijdschriften, games en muziek. 

Het kabinet wil dat elke inwoner binnen een redelijke afstand toegang heeft tot een volwaardige openbare bibliotheek. Dit streven is vastgelegd in een Kamerbrief over het versterken van het bibliotheekstelsel. 
 
Waarom bibliotheken belangrijk zijn 
Bibliotheken zijn meer dan een plek om boeken te lenen. Ze spelen een cruciale rol in de persoonlijke ontwikkeling van mensen. Ze bestrijden laaggeletterdheid, stimuleren leesplezier en ondersteunen een leven lang leren. Daarnaast zorgen bibliotheken ervoor dat informatie en kennis breed toegankelijk zijn, met een belangrijke rol voor de overheid. 
 
De vijf maatschappelijke functies van een volwaardige bibliotheek 
Volgens de Wet Stelsel Openbare Bibliotheekvoorzieningen (Wsob) vervullen bibliotheken vijf kernfuncties: 

1. Kennis en informatie beschikbaar stellen
   Bijvoorbeeld via het uitlenen van boeken, informatiepunten digitale overheid en thema-evenementen over gezondheid of duurzaamheid. 
2. Ontwikkeling en educatie bevorderen 
   Denk aan taalcursussen voor volwassenen of lessen mediawijsheid op scholen. 
3. Leesbevordering stimuleren 
   Door leesclubs, voorleesactiviteiten en samenwerking met kinderdagverblijven. 
4. Ontmoeting en debat organiseren 
   Via themacafés, debatten of informele activiteiten zoals koffiebijeenkomsten. 
5. Toegang bieden tot kunst en cultuur 
   Door exposities, lezingen, workshops, films en concerten. 

Om te zorgen dat iedereen een volwaardige bibliotheek op redelijke afstand krijgt, neemt het kabinet onder andere de volgende maatregelen: 

• Extra financiering voor kwetsbare gemeenten 
  In 2023 en 2024 konden gemeenten met weinig of geen bibliotheekvoorzieningen gebruikmaken van een specifieke subsidie van € 56 miljoen. Gemeenten waar inwoners een lage leesvaardigheid hebben of ver van een bibliotheek wonen, kregen prioriteit. Ook Caribisch Nederland ontving € 2 miljoen voor bibliotheekversterking in 2024. 
• Wettelijke zorgplicht vanaf 2026 
  Gemeenten worden verplicht om voldoende bibliotheken te realiseren. De financiering hiervoor verloopt via het gemeentefonds. 
• Uitbreiding van de online bibliotheek 
  De overheid investeert in de ontwikkeling van de digitale bibliotheek, zodat boeken en informatie ook online breder beschikbaar worden. 
• Meer aandacht voor lezen op scholen 
  Met extra investeringen in het programma De Bibliotheek op school wordt leesplezier bij kinderen gestimuleerd, zowel op school als thuis. Het programma draagt bij aan taalontwikkeling, woordenschat, en mediawijsheid.   
  

Op 10 oktober 2024 is het vernieuwde Bibliotheekconvenant ondertekend. Hierin beloven de overheid en bibliotheken samen te werken aan drie maatschappelijke doelen: een geletterde samenleving, participatie in de informatiesamenleving en een leven lang leren. Dit betekent dat iedereen kan lezen, digitaal mee kan doen en zich kan ontwikkelen.

Belangrijke afspraken:

1. Onderzoek naar automatisch bibliotheeklidmaatschap voor kinderen.
2. Bevordering van digitale inclusie via vaste Informatiepunten Digitale Overheid (IDO's).
3. Uitbreiding van educatieve content en toegankelijk programma's voor iedereen.

Minister Bruins benadrukt het belang van bibliotheken als plekken voor persoonlijke ontwikkeling. Het convenant loopt tot september 2027 en wordt vertaald in acties via een vernieuwde Netwerkagenda, die in 2025 klaar moet zijn. Lees het nieuwe convenant.

Om het voorlezen vanaf jonge leeftijd te bevorderen, werd op 1 juni de samenwerkingsovereenkomst tussen Hoera kindercentra, Bibliocenter en de Bibliotheek Maas en Peel ondertekend.

Deze samenwerking is een belangrijke stap in de taalontwikkeling van veel jonge kinderen in de gemeente Peel en Maas, Weert, Nederweert en Leudal door middel van het BoekStart-programma van Bibliocenter en de Bibliotheek Maas en Peel.   

Met de ondertekening van de overeenkomst gaan de partijen voor in ieder geval drie jaar een samenwerking aan. Voor de Bibliotheken is dit een mooie uitbreiding van het BoekStart-programma. Samen met Hoera kindercentra zetten ze zich in voor het versterken van de taalontwikkeling en leesplezier op alle locaties van Hoera.

De nieuwe schoolbibliotheken zijn onder andere tot stand gekomen met financiële steun van de provincie Limburg. De dBos (de Bibliotheek op school) op Basisschool Aan de Bron, KEC Weert Basisschool Swartbroek en Markeent hebben in 2024 haar deuren geopend.  

Bekijk hier de nieuwsartikelen over de openingen in 2024 

• Basisschool Aan de Bron (Januari) 
• Basisschool Swartbroek (April) 
• Basisschool Markeent (April) 
• Kennis-en Expertisecentrum Weert (Mei)  
  

Het Kwadrant: Na een langzame start zijn er binnen Het Kwadrant spijkers met koppen geslagen en is het streven eind van dit jaar de fysieke bieb te hebben staan. In de eerste helft van 2024 is er een training gegeven aan docenten uit allerlei vakgebieden. Deze training Lezen en hoe! is een voorwaarde van de subsidieregeling. De training is gegeven door Cubiss.

Daarnaast heeft de werkgroep regelmatig samengezeten met de leesconsulent om de collectie samen te stellen. Deze is voor de zomervakantie besteld. Jammer genoeg laat de NBD op zich wachten en is eind van het kalenderjaar nog niet volledig alles geleverd. In het najaar hebben de teamcoördinator en leesconsulent samengezeten met een delegatie van het management en werkgroep van Het Kwadrant om de prioriteit duidelijk te stellen van de opstart van de bibliotheek op school. Dit was een zinvolle bijeenkomst. 
 
Philips van Horne en ISK Kwadrant: Hier zijn diverse biebbezoeken uitgevoerd. Philips van Horne wil eind van het jaar samenzitten om de samenwerking met Bibliocenter te bespreken. Zij willen breder kijken dan alleen hun school, ze willen meer betekenen voor de omliggende buurt. Dit gesprek gaat nog plaatsvinden in 2024. Leerkrachten Nederlands hebben boekencollecties aangevraagd om op school leesclubs op te starten. In het voorjaar hebben we samengezeten met de onderwijskundige cluster talentenonderwijs taal en 2 docenten (Nederlands en pedagogiek) om te praten over een meer structurele samenwerking. Er zijn aan de hand hiervan wensen en behoeften uitgesproken en deze zijn vertaald naar een projectplan. 

GS St. Ursula Heythuysen: In het voorjaar van 2024 heeft er een kennismakingsgesprek plaatsgevonden met deze vmbo-school. Zij hebben interesse in een bibliotheek op school. De subsidie Masterplan Basisvaardigheden is aangevraagd en goedgekeurd. Vervolgens zijn er gesprekken gevoerd met de leescoördinator en het management. Er is een samenwerkingsovereenkomst getekend en de eerste gesprekken zijn gevoerd. Samen met de leescoördinator en de leesconsulent is de start van een fysieke bieb opgepakt.  

Gilde Opleidingen: Voor het Gilde Opleidingen is in het voorjaar de doorontwikkeling impulsregeling de bibliotheek op school beroepsonderwijs aangevraagd. Deze is goedgekeurd. En daarnaast is bij de provincie een subsidieverzoek ingediend voor het project Leesbevordering Gilde Opleiding Weert. Eind november hebben we hier goedkeuring van gekregen. Gedurende het jaar zijn er themacollecties aangevraagd die aansluiten bij de thema’s die behandeld worden bij het vak Burlands (Burgerschap-Nederlands). In het voorjaar zijn er workshops interactief voorlezen en de (voor)leesfasen én leesbeleving en soorten boeken gegeven aan studenten pedagogisch medewerker en onderwijsassistent.

Fontys Hogelschool: Samen met Fonys Hogeschool is 20 november een lezing georganiseerd over leeftijdsdiscriminatie. Hiermee is een bijdrage geleverd aan evenement van gemeente Weert, Weert Respecteert en campagne van Fontys #FightAgeism. Er zijn afspraken gemaakt om in 2025 van Fontys robotdieren te lenen die ingezet worden in de ouderenzorg (Paro de zeehond & Pluisje de kat). De zeehond is speciaal ontwikkeld voor mensen met dementie.   

Bekijk hier de cijfers van gemeente Leudal.

Bekijk hier cijfers van gemeente Maasgouw.

Bekijk hier de cijfers van gemeente Nederweert.

Bekijk hier de cijfers van gemeente Weert.

Communicatie legt de basis om betrokkenheid van de doelgroep te verhogen en draagvlak te creëren. Dit vraagt creativiteit en innovatiekracht bij de inzet van middelen, zowel offline als online. We maken dagelijks gebruik van diverse kanalen om onze doelgroep zo goed en efficiënt mogelijk te bereiken. 

Volg ons op Facebook, LinkedIn of Instagram. Inschrijven voor de nieuwsbrief kan uiteraard ook! 

Vernieuwde huisstijl 
Er heeft in 2024 een update in de Landelijke Bibliotheek Huisstijl plaatsgevonden. Bibliocenter is deze stapsgewijs over aan het nemen. Alle online middelen en het nieuwe drukwerk hebben inmiddels de nieuwe uitstraling. In 2025 zullen ook de ‘oude’ materialen aangepast worden. 
 
Landelijke bibliotheek campagne  
Van 26 augustus tot eind september 2024 was de landelijke bibliotheekcampagne ‘Ontdek wat je allemaal kan’ te zien in tv-commercials, social media-advertenties en op bibliotheek.nl. De campagne laat iedereen in Nederland zien dat zij voor veel meer activiteiten naar bibliotheken kunnen gaan dan ze doorgaans weten. Ook bibliocenter is aangehaakt bij deze campagne. 

Bibliocenter heeft een grote en enthousiaste groep mensen die graag een maatschappelijke bijdrage leveren, iets voor anderen willen betekenen en zichzelf willen blijven ontwikkelen. Ze dragen allemaal hun steentje bij aan onze missie 'mensen ondersteunen in hun ontwikkeling'. Zo maken we samen de bibliotheek!

62 vaste medewerkers werken dagelijks samen met ruim 376 vrijwilligers. Onder toezicht van een ondersteunende Raad van Toezicht en een volwaardige Ondernemingsraad. Bibliocenter maakt ook gebruik van een professionele externe vertrouwenspersoon.

Personeelsvereniging 
De recent opgerichte personeelsvereniging is een initiatief van medewerkers van Bibliocenter. De personeelsvereniging heeft tot doel om medewerkers te verenigen. De vereniging organiseert personeelsfeestjes, regelt een cadeaus voor bijzondere gebeurtenissen. Er zijn al een aantal gezellige uitjes geregeld. Zoals een bezoek aan Het Hobbyschuurtje in Haler, daar stonden Koe knuffelen en Klootschieten op het programma en er is een kookworkshop georganiseerd waar we genoten hebben van heerlijke gerechten.  

In 2024 heeft de ICT-afdeling van Bibliocenter belangrijke stappen gezet om de dienstverlening verder te verbeteren en te moderniseren. Om de dienstverlening voor onze klanten meer uniform te maken, is onderzocht hoe de voorzieningen in de grotere vestigingen (Nederweert, Maasbracht, Heel, Stramproy en Heythuysen) beter op elkaar afgestemd kunnen worden. Hierbij ligt de focus op het mogelijk maken van betalingen met PIN en het harmoniseren van publiekswerkplekken met de werkwijze in Weert. Na een zorgvuldig offertetraject is een leverancier geselecteerd, en de implementatie staat gepland voor het eerste kwartaal van 2025. Dit betekent dat de nieuwe publiekswerkplekken in de vestigingen vanaf dan op dezelfde manier zullen functioneren.  

De ICT-infrastructuur is verder uitgebreid. Er zijn narrowcasting-schermen geplaatst in Nederweert, Maasbracht, Heel, Stramproy en Heythuysen. Met deze schermen kunnen we gerichter promotie maken voor activiteiten van Bibliocenter. 

In 2024 heeft Bibliocenter het besluit genomen deel te nemen aan het Gemeenschappelijk Bibliotheeksysteem (GBS). Samen met meer dan 100 andere bibliotheken werken we aan de overstap naar een nieuw bibliotheeksysteem, die gepland staat voor 2026. Dit systeem zal zorgen voor een verbeterde gebruikservaring en efficiëntere dienstverlening. 

Verder is er gewerkt aan de uitbreiding van ons "Bieb op School" (BoS)-programma. Dit jaar hebben vier nieuwe scholen zich aangesloten, waardoor het totaal aantal deelnemende scholen is gegroeid naar 20. 

De vestiging in Nederweert is verhuisd van De Pinnenhof naar een tijdelijk onderkomen in het voormalige Kruidvat-pand in Nederweert.